آنها درباغهای بهشتند وسؤال میكنند از مجرمان، چه چیز شما را به دوزخ فرستاد؟
میگویند: ما از نمازگزاران نبودیم.« مدثر ،40 تا 43»
سپس به گوشهای از شرح حال (اصحاب الیمین) و گروه مقابل آنها پرداخته میافزاید:
آنها در باغهای پر نعمت و با عظمت بهشتند در حالی كه سؤال میكنند… «فی جنات یتسائلون».
میگویند: چه چیز شما را به دوزخ فرستاده؟ «ما سلككم فی سقر».
از این آیات به خوبی استفاده میشود كه رابطه میان بهشتیان و دوزخیان به كلی قطع نمیگردد بهشتیان میتوانند از عالم خود وضع دوزخیان را مشاهده كنند و با آنها به گفتگو پردازند. اكنون ببینیم مجرمان در پاسخ این سؤال (اصحاب الیمین) چه میگویند؟ آنها به چهار گناه بزرگ خویش در این رابطه اعتراف میكنند:
نخست این كه میگویند: ما از نمازگزاران نبودیم « قالوا لم نك من المصلّین »
اگر نماز میخواندیم نماز ما را به یاد خدا میانداخت و نهی از فحشاء و منكر میكرد و ما را به صراط مستقیم الهی دعوت مینمود.
به هر حال از این آیات به خوبی استفاده میشود كه اولاً كفار همان گونه كه مكلف به اصول دین هستند به فروع دین نیز مكلفند و نیز نشان میدهد این امور چهارگانه یعنی نماز و زكات و (ترك مجالس اهل باطل و (ایمان به قیامت) اهمیت و نقش فوقالعادهای در هدایت و تربیت انسان دارد و به این ترتیب جهنم جای نمازگزاران واقعی و زكات دهندگان و تاركان باطل و مؤمنان به قیامت نیست.
البته نماز از آنجا كه عبادت خدا است بدون ایمان به او میسر نیست بنابراین ذكر آن رمزی است برای ایمان و اعتقاد به خداوند و تسلیم در برابر فرمان او و میتوان گفت این امور چهارگانه از توحید شروع میشود و به معاد پایان میپذیرد و ارتباط انسان را با (خالق) و (خلق) و (خویشتن) در بر میگیرد.
.……………………………………………………………………….
1. سورهی مدثر، آیهی 40 تا 43 ـ تفسیر نمونه، ج 25، ص 255، 253، 252، 250، 249