· عنوان: نماز و ارتباط آن با آرامش روحی

· پدیدآورنده: هاجر مشرفی بجستانی

· استاد راهنما : وزیری محبوب سیدجمال

· استاد مشاور : ایماندوست علی اکبر

· استاد ناظر :

· مقطع:

· رشته گرایش :

· دانشگاه: حوزه علمیه خراسان

· دانشکده: مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) - مشهد

· تاریخ دفاع :

· زبان: فارسي

چکیده:

با توجه به جایگاه و اهمیت نماز در تمامی شرایع و ادیان، به خصوص جایگاه رفیع آن در دین مبین اسلام و توجه و عنایت اسلام نسبت به آن و به خصوص بیان نماز و « آرامش روحی « براین عقیده ایم که بین نماز و آرامش روحی ارتباطی مستقیم وجود دارد.

با تدبّر در آیات و روایات و جستجو در مطالب روان پزشکی، دینی، اخلاقی و. ..، این فرضیه ثابت گردید که: نماز در تسکین دردهای جسمی و ایجاد آرامش روحی دخالت مستقیم دارد. برای این که بتوانیم اثر نماز را بر آرامش روح و روان مورد بررسی قرار دهیم ،ابتدا اثرات فردی، خانوادگی، اجتماعی نماز را بیان می نماییم و از بین تمامی این اثرات، به مهمترین و سازنده ترین اثر نماز که همان، ایجاد آرامش روحی می باشد، می پردازیم. و در آخر نیز به بیان حکایات و سخنانی که از بزرگان دین و ائمه معصومین ( علیهم السلام) رسید، پرداختیم تا بتوانیم به صورت عملی، فرضیه خود را ثابت نمائیم. و سرانجام پی بردم که : نماز در آرامش روح دخالت مستقیم دارد. نماز، در تقویت روحیه مثبت اندیش نیز دخالت دارد.و در سایه نماز و قرب به خدا افسردگی از انسان رخت بر می بندد .،و همچنین نماز در تسکین آلام روحی مؤثر است و روحیه ی امید و نشاط و شادابی را در انسان به وجود می آورد . و تمامی این مسائل میسّر نیست مگر در سایه راز و نیاز و نماز با خالق هستی. هنگام راز ونیاز و قرب به خداست که انسان، نسبت به گذشته، حال و آینده خود امیدوار می شود و در ایجاد روحیه ی مثبت اندیشی او دخالت دارد. در هنگام توسّل و تعبّد به خداست که تمام مشکلات، دلهره ها و افسردگی ها که ناشی از مشکلات روزمّره یا بیماریهای روحی و روانی است،از انسان رخت بر می بندد.

در این تحقیق سعی شده تا از منابع مختلف و دست اول برای رسیدن به هدف و مقصود اصلی پژوهش استفاده گردد. مثلاً از منابع روایی ، تاریخی، اخلاقی، تفسیری، روان شناسی و…. روش انجام رسیدن به این تحقیق،به صورت کتابخانه ای و فیش برداری از مطالب بوده است. هرکدام از اثرات مختلف نماز، به نحوی مؤثر در رفتار فرد و زندگی او می باشند. به طور ی که هر کدام از این اثرات، یا انسان را به کار خیری وادار می سازند و یا او را از کارهای زشت و ناپسند بازمی دارند، امّا مهم ترین تأثیر نماز، هنگامی است که فرد به یک آرامش روحی و روانی برسد تا بتواند تمام اثرات نماز را به هر نحوی که توان دارد در خود ایجاد نماید. این نماز و یاد خداست که به انسان روحیه نشاط عنایت می کند تا در پی این روحیّه، به دنبال فعالیتهای روزمره ی زندگی اش باشد و با عنایت و توکّل بر خدا، بتواند تمامی مشکلات و سختی های راه را برطرف سازد. از همه مهم تر این است که: نماز، انسان را در تصمیم گیری های مهم زندگی یاری می رساند و باعث می شود تا نه تنها انسان های پاک و با ایمان مشتاق به آن شوند، بلکه با توجه به اثرات سازنده ی آن، حتی افراد بی ایمان و شکست خورده در زندگی، رو به سوی تنها مأمن و پناهگاه اصلی بیایند و در حریم امن الهی، آسایش یابند. آرامش روحی که در اثر یادخدا به وجود می آید نه تنها در کشورهای اسلامی، بلکه در سایر کشورهای غربی و حتی کشورهایی که دارای مردم بی دین و لاابالی هستند، نیز مورد توجه قرار گرفته است. چه بسا، پزشکان و روان شناسان غربی که خود به این نکته رسیده اند که هر کس رو به خدا آورد، به آرامش راه یافت و بیماری های جسمی و روحی اش برطرف شد. زیرا این آرامش، آرامش جسمی تنها نیست، بلکه آرامش معنوی است که قابل مقایسه با آرامش های ظاهری نیست. چه بسا، افرادی که در اثر شکست و سرخوردگی از مشکلات، رو به خودکشی آورده و هنگام هدایت به سوی یاد خدا، به روحیه ای امید و نشاط و جبران مافات دست یافته اند. در هر صورت این حقیر، تا جایی که می توانست به دنبال راه های رسیدن به آرامش روحی در اثر یاد خدا و چگونگی تثبیت این آرامش پرداخت. امیدواریم که ما نیز بتوانیم این روحیه ی مطمئن یافته و آرام را همیشه و همه جا کسب و حفظ نمائیم.