· عنوان: خشوع در نماز از دیدگاه قرآن

· پدیدآورنده: نجمه گلی

· استاد راهنما :

· استاد مشاور : بهاری علی اصغر

· استاد ناظر : بیک خورمیزی سکینه

· مقطع:

· رشته گرایش :

· دانشگاه: حوزه علمیه خراسان

· دانشکده: مدرسه علمیه حضرت رقیه(س) - مشهد

· تاریخ دفاع :

· زبان: فارسي

چکیده:

خدای را سپاس که توانستم تحقیقاتی پیرامون خشوع در نماز انجام دهم و آنچه اینک پیش روی خواننده گرامی قرار دادر، پایان نامه ای است مشتمل بر چکیده، مقدمه، پیشگفتار و چهار فصل پیرامون موضوع مذکور که در پایان آن به نتیجه گیری مطالب پرداخته شده است. خلاصه آنچه در فصل ها تشریح شده است بدین قرار است: در فصل اول سعی شده به کلیات در مورد مفهوم خشوع و صلاة از نظر لغوی و اصطلاحی و همچنین مفهوم حضور قلب پرداخته شود تا خواننده بهتر بتواند با مفاهیم یادشده آشنایی پیدا کند و در بکارگیری نهاد نماز خویش اهتمام ورزد. همچنین در این فصل این مضمون بیان شده است که نماز مهمترین و مؤکدترین واجبات است که اگر با خشوع و حضور قلب همراه شود عنوان قبولی بر آن مترتب می شود. حضرت علی ( علیه السلام) می فرماید: نماز کاخ اسلامیت را ستونی است محکم و فردای قیامت اگر آن قبول افتد، اعمال دیگر قبول و اگر آن رد شد اعمال دیگر مردود است.

در فصل دوم که با عنوان حقیقت نماز مطرح گردید ه است در یک نگاه به معانی باطنی نماز اشاره شده است و در نگاه دوم به بررسی انها به طور جداگانه پرداخته شده است که در مجموعه به این مطالب می پردازد که نماز همین بر زبان راندن کلمات و گزاردن حرکات معین نیست. آن همه فیض و برکت بر پدید آوردن امواج صوتی و اعمال بدنی بدون انکه روح ذکر و توجه در سراسر این کالبد دمیده باشد مترتب نمی گردد. اگرچه حداقل تکلیف با آن ساقط می گردد بلکه باید در نماز معانی حقیق ان توجه نمود و خاضعانه و خاشعانه در برابر حضرت دوست به عبادت پرداخت.

فصل سوم با عنوان ضرورت خشوع در فریضه نماز از دیدگاه قران بیان شده است که خواننده در این فصل پی به اهمیت خشوع در نماز برده، به حالت واقعی خشوع آشنا می کشود و متوجه یان مطلب نیز می گردد که خشوع دارای مراتبی است و سعی می کند مرتبه خود از خشوع را پیدا نوده، به مراتب بالاتری دست یابد، در این راستا باید راههای کسب خشوع را بداند. و خواننده گرامی با خواندن این فصل راههای تحصیل خشوع و موانع دستیابی به آن رامی شناسد وسعی در برطرف نمودن موانع می نماید تا نماز خو را مزین به خشوع، خضوع، خلوص، حضور قلب نموده و نماز خود را پیراسته از هر مانع داخلی و خارجی بنماید.

در این رساله پس از تبیین مفاهیم کلیات و بیان حقیقت نماز وروشن شدن اهمیت خشوع در نماز، به آثار خشوع در نماز می پردازد و بیان می دارد که خشوع در نماز اثرات ارزنده فراوانی دارد که بر روح و روان وجسم و جان افراد باقی می گذارد و تنها اثرات فردی آن نیست که متوجه افراد می شود بلکه جامعه و اجتماع را نیز متأثر و مستفیض می گرداند. مردم با حضور در نمازهای جماعت که بهترین شیوه نمازگزاردن است، آثار تربیتی اجتماعی مهمی را به یادگار می گذارد. نماز به گونه های مختلف از جمله فرادی و جماعت که همراه با تواضع و خشوع و حضور قلب باشد، بازدارنده از فحشاء و منکر، معراج مؤمن، تقرب دهنده پرهیزکار به ذات اقدس حق و پرورش دهنده روح و فرد و اجتماع به سوی کمال حقیقی است.